Duurzame bevoorrading: wat verwachten onze shoppers?

Een ongeziene inflatie heeft de Belgische shopper, net als zijn moreel, zijn budget en zijn consumptiegewoonten, ondermijnd.

Hoewel de tijd rijp is voor meer soberheid en optimalisering van hun budget, kiezen de huishoudens nog steeds graag voor meer verantwoord consumeren en blijven ze belang hechten aan een groot aantal waarden met betrekking tot de bevoorrading. Zelfs in tijden van economische crisis is de zoektocht naar betekenis in de eigen consumptie onvermijdelijk. De inspanningen die van de consument worden gevraagd op het gebied van dierenwelzijn, milieu, mensenrechten en kwaliteit van de ingrediënten blijven ook in tijden van inflatie bestaan.

Laten we de belangrijkste thema’s van duurzame bevoorrading en de uitdagingen die ze vertegenwoordigen voor Belgische shoppers bekijken!

Vandaag meer dan ooit beperkt verantwoord consumeren zich niet meer tot de eindproducten maar heeft het ook (en vooral!) betrekking op de hele productie- en distributiefase.

Hoewel de koopkracht de belangrijkste zorg blijft van de Belgische consumenten (volgens een enquête van het WWF in 2022 bij 1.028 Belgische consumenten), hechten ze nog steeds belang aan duurzaamheid.
Uit een in november 2022 door GFK uitgevoerde studie blijkt dat van de 10 belangrijkste factoren die de keuze van de Europese shopper beïnvloeden, de perceptie van de prijs op de 2e plaats komt, afvalvermindering op de 6e plaats, milieuvriendelijke verpakking op de 9e plaats en dierenwelzijn op de 10e plaats. Het begrip koolstofneutraliteit komt slechts op de 14e plaats, waarschijnlijk omdat het moeilijk te begrijpen is voor de consument.

Verwachtingen ten aanzien van de bedrijven en de overheid

Consumenten zijn trouwens steeds beter op de hoogte. Volgens het adviesbureau PWC gebruikt 49% van de consumenten en 66% van de Europese millennials het internet om meer te weten te komen over de ESG-praktijken van een bedrijf voordat ze een product of dienst kopen. Zij willen meer bepaald nagaan of het bedrijf verantwoord inkoopt. Deze shoppers verwachten aanzienlijke inspanningen van FMCG-bedrijven, met name op het gebied van energie, bescherming van hulpbronnen en afvalvermindering.

Hoe kunnen we dan budget en milieubewustzijn combineren? Volgens 74% van de ondervraagde Belgen zou de overheid producten met een lage of positieve impact op de planeet moeten ondersteunen, zodat ze beschikbaar zijn tegen een lagere prijs (studie BBDO 2022).

Zowel de overheid als (internationale) bedrijven of retailers hebben een verantwoordelijkheid en een belangrijke rol te spelen in de strijd tegen de klimaatverandering.

Zijn de labels doeltreffend? Ja, maar met de nodige voorlichting!

Om tegemoet te komen aan de maatschappelijke verwachtingen verschijnen er op steeds meer producten verschillende soorten logo's, labels en pictogrammen om de shoppers te helpen een geïnformeerde beslissing te nemen. Spreken deze labels de consument aan en worden ze goed begrepen?

Nut

• 64% van de shoppers verklaart producten te kopen met een koolstofvoetafdruklabel en
• 60% doet dat voor producten met een dierwelzijnslabel (bron: GfK: Who cares? Who does? Belgium – 2022).

Daarentegen geeft één op de vier Belgen aan niet op de hoogte te zijn van of deze labels niet te zien in de winkel tijdens het winkelen op deze twee criteria.

Begrip en verwarring

Gemiddeld kan de Belgische shopper 6,3 verschillende logo's/labels identificeren voor ethische, fairtrade-, biologische, ecologische en lokale claims (Enabel, 2021).

De helft van de shoppers geeft echter aan niet de betekenis te begrijpen van alle labels die ze herkennen. En 41% van de shoppers vindt dat de te grote diversiteit aan labels tot verwarring leidt (WWF, 2022).

Harmonisatie, voorlichting en transparantie zijn dus noodzakelijk tussen retailers en producenten. Zowel in de winkel, via gerichte acties, maar ook op alle online-en offlinemedia, zodat de shoppers geïnformeerde keuzes kunnen maken.

Meer verantwoordelijke shoppers in 2022
met een positief effect op alle categorieën

Voor verse producten (vlees, vis, fruit & groenten) geven bijna 9 van de 10 Belgische shoppers de voorkeur aan lokale producenten (GFK 2022), maar op twee voorwaarden: de beschikbaarheid van de producten in de winkel en de prijs.

Bij de aantrekkelijkheid van verse producten in de winkel plaatsen Belgische shoppers een eerlijke vergoeding van de landbouwers bovenaan het lijstje (GFK, 2022). De studie geeft aan dat diezelfde shoppers, die zich bewust zijn van verantwoord inkopen via het lokale aspect van verse producten, zich ook meer aangetrokken voelen tot andere productassortimenten zoals fairtradethee, -koffie en -chocolade.

Zin om te veranderen ... maar niet altijd om zich te informeren

Hoewel communicatie over de inspanningen in de hele productieketen, zowel lokaal als internationaal, essentieel is, stellen we een aanzienlijke kloof vast tussen het belang van dit thema in de besluitvorming van de Belgische shoppers en het zoeken naar echte informatie door de bevolking.

Terwijl op Europees niveau 49% van de consumenten aangeeft geïnformeerd te zijn (studie van PWC), bevestigde in 2022 slechts 5% van de Belgen nauwkeurige informatie te hebben opgezocht over de milieupraktijken van grote groepen (retailers en producenten), sprak 17% er actief over in zijn vriendenkring (of op sociale netwerken!) en vond bijna 80% van de Belgen het belangrijk dat diezelfde groepen meer doen voor de planeet (GFK, 2022).

Een aanzienlijk verschil dat te veel ruimte laat voor desinformatie, aanhoudende overtuigingen, maar ook een gebrek aan erkenning van de inspanningen van de industrie om de steeds meer ambitieuze doelstellingen te behalen en te behouden. Communicatie blijft dus essentieel.

Oprechtheid, pragmatisme, maar vooral het behoud
en de versterking van onze ambities

Het is essentieel dat er binnen de samenwerking tussen retailers en producenten een echte gemeenschappelijke strategie wordt gedefinieerd om te profiteren van de ambities van elke partij en op een transparante en begrijpelijke manier te communiceren met Belgische shoppers via alle touchpoints die ons met hen verbinden (online & offline). Dit is de echte uitdaging van deze overgang naar een meer verantwoorde consumptiemodus in deze inflatieperiode.